Харилцааны зорилго

Харилцааны зорилго

Харилцаа нь хүний эвийг олох уран чадвар, өөрийн зорилгодоо хүрэхийн тулд тухайн нөхцөл байдалд өөрийгөө удирдан жолоодох сэтгэл зүйн нарийн нандин урлаг юм.Харилцаа нь дараах зорилгыг агуулж байдаг.Үүнд:

Хэлхээ холбоо тогтоох
Мэдээлэх, мэдээлэл солилцох
Хамтын үйлийг зохион байгуулах
Сэтгэл хөдлөл – Зоригийн харилцан нөлөөлөл үзүүлэх, өдөөн урамшуулах
Бусдын дотоод сэтгэл зүйг эзэмдэх, бие хүнийг таних
Үг хэл, нүүр царай, үйл хөдлөлийн тусламжтай бодол саналаа илэрхийлэх
Зөв зохистой харилцан ойлголцох
Бие хүний чанарыг төлөвшүүлэх хүмүүжүүлэх зорилтыг шийдвэрлэх зэрэг олон талт зорилго бүхий үүрэг гүйцэтгэнэ.

Харилцааг амжилттай болгоход эерэгээр нөлөөлдөг

хүчин зүйлс

Өөртөө итгэлтэй байх чадвар
Харилцагч талууд бие биенээ хүндэтгэсэн байдал
Хувь хүний зан төлөвийн онцлог
Таатай орчин бүрдсэн байх
Ярианы сэдэв сонирхолтой байх
Сонсох чадвар
Хүлээцтэй хандах чадвар

Харилцааг амжилттай болгоход сөргөөр нөлөөлдөг

хүчин зүйлс

Өөртөө итгэлгүй байх
Харилцагч талууд бие биенээ үл ойшоох
Хувь хүний зан төлөвийн онцлог
Ярианы сэдэв сонирхолгүй байх
Үзэл бодлын зөрүү, бусдад өөрийн үзэл бодлыг тулгах
Хүнд суртал, биеэ тоосон ба зиндаархсан байдал
Орчны тааламжгүй байдал
Цаг үеэ олоогүй байх

Харилцааны үед гаргадаг нийтлэг алдаанууд

Зааж сургах
Нөхцөл байдлыг гартаа авах гэж оролдох
Сургамжлах
Байцаах
Шүүмжлэх
Хоосон амлалт
Басамжлал
Хараат байдалд оруулах гэж оролдох

Харилцаанд гарч болох хүндрэлүүд

1.Өөртөө итгэлгүй , хүлцэнгүй, түрэмгий байдал, өөрийгөө бусдад зөв ойлгуулж чадахгүй байх нь:

Асуудлаа шийдвэрлэж чадахгүй болох
Зөвшилцөлд хүрч чадахгүй байх
Яриа тасарч цаашид үргэлжлэх боломжгүй болох гэх мэт

2. Хүндрэлээс гарах арга замууд:

Харилцагч талууд бие биенээ ойлгох
Өөртөө итгэлтэй байх
Харилцан буулт хийх
Зөвшилцөлд хүрэх

Харилцааны хэрэгслүүд

Хүмүүсийн хоорондын харилцааны агуулгыг дараах хэрэгслүүдийн тусламжтайгаар илэрхийлдэг байна. Үүнд:

Хэл яриа / дуу авианы өнгө, аялга, дуудлага /
Биеийн хэлэмж / гадаад төрх байдал, нүүр царай, гар биеийн хувирал өөрчлөлт, бие биедээ хандах хандлага, харилцан байрлал, зай, харцны чиглэл, булчин хөдөлгөөний мэдрэмтгий чанар, дохио, зангаа, сэтгэгдэл гэх мэт /
Зураг дүрслэл / фото, кино, видео/
Шууд бус харилцах хэрэгслүүд / гар утас, телевиз, телефон, факс, сонин хэвлэл, холбоо, интернет, Е – майл /

Энэ хэрэгслүүд нь харилцагчийн тухай мэдээллийг дээд зэргээр агуулдаг учир харилцааг идэвхтэй болгоход олон талаар нөлөөлдөг.

Харилцааны хэлбэрүүд

Өөртөө итгэлтэй байх
Өөртөө итгэлгүй байх
Түрэмгий байх

Өөртөө итгэлтэй байх шинж чанарууд

Бусдын эрхийг хохироолгүй өөрийн эрх ашгийг хамгаалах
Сонсож ба ярьж чаддаг, эерэг ба сөрөг сэтгэл хөдлөл илэрдэг
Тулгамдсан асуудлыг тэвчээртэйгээр өөрийн эрх ашгийг хохироолгүй шийдвэрлэдэг
Ямар ч нөхцөлд буруу алхам хийхээс зайлсхийж чаддаг

Үр дагавар

Өөртөө итгэлтэй, үзэл бодлоо хамгаалж чадна.
Өөрийгөө болон бусдыг эвгүй байдалд оруулахаас зайлсхийнэ.
Аливаа алдаа эндэгдлээс сэргийлнэ.
Ихэнхдээ хүссэндээ хүрдэг.

Өөртөө итгэлгүй байх шинж чанарууд

Сэтгэл санаа, эрүүл мэндээрээ хохирно.
Өөрийн эрх ашгийг хамгаалахын тулд ямар нэгэн үйлдэл хийдэггүй.

Үр дагавар

Бусдын эрхшээл муу нөлөөнд автагдана.
Өөрийн хүсэл зорилгодоо хүрч чадахгүй болно.
Уур бухимдалтай байна.

Түрэмгий байх шинж чанарууд

Хувиа хичээсэн, бусдыг хайрлаж, хүндэтгэдэггүй өөрөө өөрийгөө бодох
Өөрийн явцуу сонирхлоор бусадтай харилцах
Харилцагч хүнээ эрхшээлдээ оруулахыг хичээж, өөрийн хүсэл сонирхлыг тулгадаг
Өөрийнхөө сонирхлыг биелүүлэхийн тулд бусдыг ашигладаг

Үр дагавар

Бусдын сэтгэл санаанд дарамт учруулах
Бусад хүмүүс чамайг хүндлэхгүй болж нэр хүндээ алдана.
Орчин тойрондоо байгаа хүмүүсийн дургүйцэл зэвүүцлийг хүргэнэ.
Санасандаа хүрэх боловч бусдыг хохирооно.

Харилцааны ур чадварууд

Сонсох

Анхааралтай бүрэн гүйцэд сонсох

Харилцагчийн нүд рүү харах

Харилцагчийн ярьж буй зүйлийг үнэн сэтгэлээсээ сонирхож

байгаагаа мэдрүүлэх

Асуулт тавих

Мэдрэмжтэй

Тодорхой

Нээлттэй, хаалттай

Гол асуудал руу чиглэсэн

Нууц хадгалалт

Үйлчлүүлэгчийн амь нас, эрүүл мэндэд ноцтой хохирол

учруулах

Олон нийтийн эрх ашгийг ноцтойгоор зөрчиж байгаа

тохиолдолд

Харилцаа ба темперамент

Темперамент гэдэг нь хүний зан байдлыг ерөнхийд нь тодорхойлогч, хүний сэтгэл зүйн төрөлхийн шинж чанар, мэдрэлийн тогтолцооны хэв шинж, хөгжил хөдөлгөөн хүнтэй харилцах байдлыг илэрхийлэгч тогтвортой шинж юм.Төрөлх араншин нь хүний хэл яриа, биеийн хөдөлгөөний хурд, биеийн хэлэмж, алхаа гишгээ,нүүр царайны хувирал зэргээр гадаад талдаа олон янзаар илэрч байдаг.

Хүмүүстэй нэг бүрчлэн харилцах, хамтран ажиллахад ялангуяа удирдах, сурган хүмүүжүүлэх үйл ажиллагаанд хүмүүсийн төрөлх араншингийн онцлогийг харгалзах шаардлагатай байдаг. Энэ нь харилцааны үр дүн , тавьсан зорилгоо хэрэгжүүлэхэд чухал нөлөөтэй.

Темперамент бүр өөр өөрийн өвөрмөц онцлогтой байдаг тул бусадтай харилцахдаа энэ онцлогт тохируулах хэрэгтэй болдог.\

Сангвиник

Сайн тал

Хурдан шалмаг хөдөлгөөнтэй
Орчиндоо амархан зохицдог
Шинэ зүйлийг санаачлахдаа сайн
Хурдан сэтгэдэг
Хамт олонч, амьдралын баяр баясгалантай
Нийтэч
Дуулгавартай
Тусархаг
Хүч чармайлт гаргалгүй анхаарлаа нэг зүйлээс нөгөөд шилжүүлж чаддаг

Муу тал

Тавьсан зорилгодоо хүрэх тэмцэл муу
Тууштай биш
Анхаарал нь амархан сарнидаг
Тэсвэр тэвчээргүй
Мартамтгай

Холерик

Сайн тал

Түргэн огцом хөдөлгөөнтэй
Самбаатай дайчин
Сэтгэл хөдлөмтгий
Авъяастай
Шулуун шударга
Шийдэмгий хүчтэй

Муу тал

Гэнэт дүрсхийн уурладаг
Мартамхай
Хүлээн тэсвэрлэхийн цагт бухимдан бачимдаж, ялимгүй шалтаг гарахад уурладаг
Хүчээ буруу тооцсоноос болж амархан шантардаг, дараа нь илүү ачаалалтай ажиллаж улмаар сэтгэлийн дарамтад ордог
Зөрүүд
Хөөрүү